26 marca br. przypada 165. rocznica urodzin Hugo Mühsama, włocławskiego przemysłowca, kupca i działacza społecznego.
Urodził się w 1856 r. w Görlice na Śląsku w rodzinie
żydowskiego kupca zbożowego Zygmunta i Florentyny z domu Rosenthal. W 1862 r. rodzina przeprowadziła się do Włocławka, gdzie Zygmunt Mühsam (ojciec) założył „Dom Handlowy”.
Po śmierci ojca w 1883 roku, prowadzony przez niego Dom Handlowy przejęła matka Florentyna Mühsam. Wtedy mianowała swojego syna Hugo prokurentem należącego do niej przedsiębiorstwa.
W 1883 r. Hugo Mühsam kupił od Ibrahima Izraela Lipmanna plac przy ul. Wspólnej (obecnie Kilińskiego), na którym wybudował Fabrykę Maszyn i Narzędzi Rolniczych oraz Odlewnię Żelaza. Fabryka, uruchomiona w 1884 r., specjalizowała się w wyrobie kosiarek, młockarni, sieczkarni i kieratów. Później do oferty dołączono maszyny torfowe oraz maszyny do suszarni i fabryki cykorii. Te ostatnie były po raz pierwszy wyrabiane w Polsce. Z maszyn Mühsama korzystała większość włocławskich fabryk cykorii. W skład kompleksu fabryki weszła też stolarnia i kuźnia. Przy fabryce istniały także zakłady naprawcze maszyn i narzędzi rolniczych. Początkowo narzędzia wyrabiano ręcznie. Rynek zbytu dla fabryki znajdował się w Królestwie Polskim oraz w Rosji. Wyroby z fabryki H. Mühsama zdobywały nagrody na Międzynarodowych Wystawach Rolniczych w Rosji i Królestwie Polskim. Jedną z nowoczesnych, tam prezentowanych, maszyn była maszyna do automatycznego odważania i napełniania paczek cykorii opracowana przez głównego konstruktora i dyrektora technicznego fabryki, Teodora Bartkowskiego.
Do 1914 r. Fabryka Maszyn i Narzędzi Rolniczych H. Mühsama stała się największą fabryką tej branży we Włocławku i jedną z większych w Królestwie Polskim.
Podczas I wojny światowej Niemcy zarekwirowali część maszyn z fabryki.
28 kwietnia 1922 r. fabrykę przekształcono w spółkę akcyjną „Dom Rolniczy, Fabryka Maszyn i Odlewnia Żelaza H. Mühsam SA”. Hugo Mühsam pozostawał prezesem zarządu spółki do swojej śmierci. Dnia 31 grudnia 1927 r. otworzono oddział spółki w Warszawie, a następnie we Lwowie.
W czasie II wojny światowej spółkę zajęli Niemcy. W 1942 r. fabrykę sprzedano Gustavowi Odlozinskiemu.
Od 1923 r. H. Mühsam był członkiem zarządu fabryki Ferdynanda Bohma i Co. Fabryka Cykorii we Włocławku SA. W 1926 r. został wybrany na prezesa tej spółki, sprawował ją do grudnia 1929 r.
W 1897 roku był jednym ze współzałożycieli Włocławskiego Towarzystwa Kredytu Wzajemnego, późniejszego Banku Kujawskiego.
Hugo Mühsam brał udział w życiu społecznym i kulturalnym Włocławka. W 1900 r. był jednym ze współzałożycieli 7-klasowej Szkoły Handlowej (obecnie Liceum im. Ziemi Kujawskiej).
W czasie I wojny światowej był członkiem Komitetu Obywatelskiego we Włocławku. Od 6 września 1914 r. był jednym z sześciu radnych Włocławka. W listopadzie 1916 r. został członkiem 24-osobowej Rady Miejskiej miasta Włocławka. W kolejnej Radzie Miejskiej, wybranej w 1917 r., został jednym z zastępców.
Po przejściu konwersji z judaizmu na wyznanie ewangelickie, H. Mühsam został członkiem Kolegium Kościelnego gminy ewangelicko-augsburskiej we Włocławku. Był także działaczem i skarbnikiem Włocławskiej Ochotniczej Straży Ogniowej. W 1918 r. został jej honorowym członkiem. Udzielał się we Włocławskim Towarzystwie Wioślarskim, którego także był współzałożycielem. Był także ławnikiem w Sądzie Pokoju.
Od 1907 r. Hugo Mühsam był członkiem Towarzystwa Pomocy Ubogim Mieszkańcom Miasta Włocławka. W 1918 r. pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Kujawskiego Towarzystwa Higienicznego we Włocławku. Udzielał się też jako członek Włocławskiego Towarzystwa Pomocy Biednym.
Zmarł 31 stycznia 1930 r. we Włocławku i tutaj został pochowany.
W 1894 r., na rogu placu Wolności i ul. Kilińskiego, został zbudowany istniejący do dziś tzw. Pałacyk Mühsama według projektu Antoniego Olszakowskiego. Pałacyk reprezentuje styl eklektyczny nawiązujący do francuskiego renesansu. Przy jego budowie wykorzystano tzw. cegłę licówkę. Początkowo był on reprezentacyjnym Domem Rolniczym i częściowo pełnił funkcje mieszkalne dla rodziny Mühsamów. Po II wojnie światowej użytkowały go Kujawskie Zakłady Maszyn Rolniczych. W 1993 r. stał się własnością prywatną.
Współcześnie, budynki dawnej fabryki Mühsama, stały się częścią kompleksu galerii handlowej Wzorcownia i supermarketu Kaufland.
Fotografia ówczesnej ulicy Żelaznej na odcinku będącym dzisiaj częścią Placu Wolności we Włocławku z pałacem Mühsama w tle autorstwa Bolesława Sztejnera sprzed 1902 roku.
