Kujawy wydały na świat wielu ludzi zasłużonych dla polskiej kultury i nauki. Jednym z nich jest Janusz Wiktor Staszewski, który jako archiwista zajmował się historią wojskowości XIX wieku. Dziś przypada 120. rocznicę jego urodzin.
Janusz Wiktor Staszewski urodził się w 1903 roku we Włocławku. Pierwsze lata swojego dzieciństwa spędził na Kujawach, lecz po śmierci ojca wraz z matką opuścił ten region. Na etapie gimnazjum zaczął mocniej interesować się historią. Miało to duży wpływ na wykształcenie w nim patriotyzmu. Jako nastolatek przystąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej i pomagał w 1918 roku w rozbrajaniu Niemców. Dwa lata później będąc ochotnikiem zaciągnął się do Wojska Polskiego.
Po ukończeniu studiów historycznych zatrudniono go w Archiwum Państwowym w Poznaniu. W międzyczasie obronił doktorat na Uniwersytecie Poznańskim, który przyznano mu za publikację naukową pt. „Walki kawaleryjskie pod Mirem i Romanowem (1812)”. W latach 30. napisał również kilka biogramów do Polskiego Słownika Biograficznego. Późniejszy okres jego życia był poświęcony przygotowaniu rozprawy pt. „Wojsko polskie na Pomorzu w roku 1807”. Staszewski mógł poczuć się spełniony, gdyż praca obejmowała jego ulubiony temat badań, czyli historię działań wojskowych w okresie napoleońskim. Niestety, wszystkie egzemplarze publikacji zostały zniszczone przez Niemców w 1939 roku. Monografia miała stanowić podstawę jego habilitacji, ale wybuch II wojny światowej brutalnie to zablokował. Pracę wydano dopiero w 1958 roku dzięki usilnym staraniom Stanisława Herbsta i Wiesława Bieńkowskiego.
Po wybuchu II wojny światowej jako oficer Wojska Polskiego brał udział w obronie Brześcia nad Bugiem. W czasie tej batalii w wyniku poważnych obrażeń zmarł w wileńskim szpitalu u schyłku września 1939 roku. Miał zaledwie 36 lat, a miejsce jego pochówku pozostaje nieznane.
Po książkę Janusza Wiktora Staszewskiego zapraszamy do biblioteki przy ul. Warszawskiej.
Janusz Wiktor Staszewski
