Józef Franciszek Bliziński

Dziś mija 195. rocznica urodzin Józefa Franciszka Blizińskiego herbu Korczak (1827-1893), znakomitego polskiego dramaturga i komediopisarza pozytywistycznego. Razem z Michałem Bałuckim jest uważany za spadkobiercę komedii fredrowskiej.

Ten znakomity twórca przez wiele lat związany był z Kujawami. W młodzieńczych latach często przyjeżdżał z rodzicami do kuzynostwa Konstancji i Ignacego Zakrzewskich herbu Pomian – właścicieli dóbr ziemskich Chocenia i Bodzanówka. Po śmierci ich córki – jedynaczki, Marianny Zakrzewskiej, jako nieletni odziedziczył na mocy testamentu tamtejsze dobra. W roku 1845 przeniósł się na Kujawy, tutaj mieszkał i gospodarował na roli w odziedziczonym majątku ziemskim do roku 1854. To tutejsze otoczenie i stosunki sąsiedzkie ze sferą ziemiańską przyniosły Blizińskiemu drobiazgową znajomość charakteru, psychiki i całej natury szlachcica – ziemianina, którą później wykorzystywał w swych utworach.

Akcję swoich sztuk osadzał najczęściej w środowisku wiejskim, ziemiaństwa i szlachty, by przez humorystyczny obraz obnażać jego przywary, chociażby w takich utworach jak „Imieniny” czy „Dziwolągi”.

Jeden z jego utworów, wielokrotnie przerabiana komedia pt. „Przezorna mama” został wystawiony przez teatr w Ciechocinku w 1871 roku.

Kujawy ostatecznie opuścił w 1873 roku. Przeprowadził się ponownie do Warszawy, gdzie brał czynny udział w życiu towarzyskim i kulturalnym miasta.

Komedia „Pan Damazy”, jego najwybitniejsze i najbardziej dojrzałe artystycznie dzieło, wyrobiła pisarzowi zasłużoną pozycję w literaturze polskiej i spopularyzowała jego imię.

Józef Franciszek Bliziński był również etnografem, badał język ludowy, obyczaje, stroje. Przyjaźnił się z Oskarem Kolbergiem, którego uwiecznił w postaci Heliodora w utworze pt. „Marcowy kawaler”- pożegnalnym akcencie wsi kujawskiej.
Zmarł w Krakowie 29 kwietnia 1893 roku.

Portret Józefa Blizińskiego autorstwa Edwarda Karola Nicza, współautor Edward Trzemeski.
Domena publiczna
Źródło: polona.pl