„Niech tu zogniskują się siły, by stworzyć czystą atmosferę życia umysłowego i kulturalne tło dla inicjatywy postępowej. Stąd rozszerzać się będzie moc odczucia potrzeby światła, potrzeby czytania i kształcenia się, zrozumienie wartości czystej nauki i rozsadnictwo idei […]”.
W ten sposób przedstawiciele włocławskiej inteligencji – założyciele Biblioteki i Czytelni im. Adama Mickiewicza we Włocławku argumentowali powołanie książnicy miejskiej w przedmowie do katalogu bibliotecznego z 1907 r.
Instytucja mieściła się przy ulicy 3 Maja 6. Należy podkreślić iż Biblioteka im. Adama Mickiewicza nie była jedyną funkcjonującą w tym czasie placówką sprzyjającą rozwojowi czytelnictwa w mieście. Na początku XX wieku we Włocławku działały już bowiem biblioteki katolickie i stowarzyszeniowe, nastawione głównie na obsługę robotników i rzemieślników.
Co czytali włocławianie?
Jakimi lekturami dysponowała wówczas świeżo ukonstytuowana włocławska biblioteka? W dużej mierze była to beletrystyka polska i zagraniczna. Dominowały tytuły z dorobku literackiego klasyków: Józefa Ignacego Kraszewskiego, Elizy Orzeszkowej, Henryka Sienkiewicza, Marii Rodziewiczówny i Gabrieli Zapolskiej. Znalazły się tu również liczne utwory mniej popularnych dziś autorów, jak: Wiktor Gomulicki, Michał Bałucki, Klemens Junosza (Szaniawski), Adolf Nowaczyński czy Aleksander Świętochowski.
Wśród autorów zagranicznych dominowała proza Honoré de Balzaca, Aleksandra Dumasa, Victora Hugo, Rudyarda Kiplinga oraz dramaty Williama Shakespeare’a i Maurice’a Maeterlincka.
Księgozbiór obfitował również w pozycje z gatunku literatury popularnonaukowej. Można było poszperać w książkach z zakresu m. in.: matematyki, fizyki, chemii, biologii, psychologii, pedagogiki, historii, techniki czy agronomii.
W katalogu wyodrębniony został dział książek dla młodzieży, w którym dominowały tytuły autorstwa Juliusza Verne’a.
Instytucja zgromadziła ponadto dość pokaźny zbiór literatury obcojęzycznej.
Cały zasób książnicy w 1907 r. liczył około 1500 pozycji.
Pomimo, iż katalog Biblioteki i Czytelni im. Adama Mickiewicza we Włocławku nie obrazuje całego spektrum czytelnictwa włocławskiego w początkach XX wieku, mając na uwadze rynkowe reguły popytu i podaży, możemy wnioskować, które nazwiska i jakie tytuły były wówczas najbardziej pożądane przez włocławian.
Ponad stuletni katalog włocławskiej biblioteki, jak również wiele innych, tak leciwych, jak i zupełnie nowych wydawnictw znajdziecie na platformie Academica. Przypominamy, iż dostęp do publikacji chronionych prawami autorskimi możliwy jest przy specjalnie wydzielonym stanowisku komputerowym w naszej bibliotece. Zapraszamy.
