180 lat temu urodziła się Eliza Orzeszkowa, polska pisarka, publicystka, działaczka społeczna, jedna z najwybitniejszych powieściopisarek w okresie polskiego pozytywizmu.
Przyjaźniła się z Marią Konopnicką, którą poznała podczas swojego pobytu na pensji sióstr sakramentek w Warszawie.
Była łączniczką podczas powstania styczniowego, zaopatrywała powstańców w żywność. Pomagała w ukrywaniu i przewiezieniu przez granicę Romualda Traugutta.
Pisarstwem zajęła się po unieważnieniu pierwszego małżeństwa z Piotrem Orzeszką. Pisała głównie powieści, opowiadania i nowele. Zadebiutowała opowiadaniem pt.: „Obrazek z lat głodowych”, które ukazało się 1886 r. w „Tygodniku Ilustrowanym”.
Została dwukrotnie nominowana do Literackiej Nagrody Nobla, konkurowała m. in. z Henrykiem Sienkiewiczem. W dokumentach dotyczących nominacji można było przeczytać, że „O ile w tekstach Sienkiewicza bije szlachetne polskie serce, to w twórczości Elizy Orzeszkowej bije serce człowieka”. Nagrody ostatecznie nie otrzymała.
Zmarła 18 maja 1910 w Grodnie po ciężkiej chorobie serca.
Po utwory Elizy Orzeszkowej zapraszamy do katalogu i bibliotek.
Portret Elizy Orzszeszkowej, fotografia wykonana przez Jana Melczkowskiego pochodzi ze zbiorów Biblioteki Narodowej.
