HISTORIA

Początki włocławskiego publicznego bibliotekarstwa sięgają XIX wieku i wiążą się z istniejącymi wówczas bibliotekami wyznaniowymi chrześcijańskimi i żydowskimi. W 1906 roku z inicjatywy włocławskich elit, dla potrzeb naukowo–kulturalnych, powstała Biblioteka i Czytelnia im. Adama Mickiewicza we Włocławku1. W grudniu 1930 r., z inicjatywy włocławskiego magistratu, powstała Miejska Biblioteka Publiczna i Czytelnia w nowo wybudowanym gmachu Muzeum Ziemi Kujawskiej przy ul. Słowackiego2.

Wkrótce po wyzwoleniu Włocławka z okupacji niemieckiej, 15 kwietnia 1945 roku została otwarta jako jedna z pierwszych na Pomorzu. Miejska Biblioteka Publiczna we Włocławku zlokalizowana przy ul. Kościuszki 12. Biblioteka prowadziła wypożyczalnię i czytelnię dla dorosłych oraz oddział dla dzieci. Jej pierwszym kierownikiem była Irena Chądzyńska. Od 1957 roku funkcję tę przejęła Maria Branicka, późniejszy wieloletni dyrektor (do 1993 r.) 3.

Na skutek przeciążenia stropów w budynku biblioteki przy ulicy Kościuszki, placówka w roku 1972 przeniosła się do nowo wybudowanego gmachu przy ul. Warszawskiej 11/13. Oficjalne otwarcie odbyło się 15 lipca 1972 roku4.

Publiczna Miejska Biblioteka miasta Włocławka, ul. Kościuszki 12

31 lipca 1975, w związku z nowym podziałem administracyjnym kraju, powołano do życia Wojewódzką Bibliotekę Publiczną we Włocławku, która swą działalność rozpoczęła 2 listopada tego roku5. Po uzyskaniu statusu biblioteki wojewódzkiej, powiększył się jej zakres zadań oraz teren działania, który objął całe województwo włocławskie. W 1992 roku we Włocławku działało 18 bibliotek: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 16 filii (wśród nich trzy dla dzieci) oraz Filia Książki Mówionej. Dzięki prowadzonej przez WBP działalności kulturalno-oświatowej (wystawy książek, spotkania autorskie, prelekcje, turnieje językowe, lekcje biblioteczne) , następował duży wzrost czytelnictwa6.

Dnia 24 marca 1994 roku w gmachu WBP otwarto dwie nowe czytelnie – Regionalno-Bibliograficzną i Prasy7. W Czytelni Prasy odbywały się cykliczne spotkania z twórcami regionu i promocje ich książek. Biblioteka stała się ważnym ośrodkiem życia kulturalnego.

Publiczna Miejska Biblioteka miasta Włocławka, ul. Kościuszki 12

W roku 1994 WBP zakupiła program SOWA i tym samym rozpoczęła komputeryzację zbiorów bibliotecznych. Na przestrzeni lat, proces komputeryzacji w bibliotece ulegał modyfikacji. Obecnie (od 2018 roku) włocławscy bibliotekarze pracują w programie SOWA SQL PREMIUM.

W czerwcu 1997 roku WBP zapoczątkowała działalność wydawniczą8.

W styczniu 1999 roku, w wyniku kolejnych zmian administracyjnych kraju, teren województwa włocławskiego został włączony do nowo utworzonego województwa kujawsko-pomorskiego. Pieczę nad włocławską książnicą, pod nazwą Biblioteka Publiczna we Włocławku, przejął samorząd miasta Włocławek9.

Za wybitne zasługi dla polskiego bibliotekarstwa, w 2003 roku Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich przyznał Bibliotece Publicznej we Włocławku Medal Bibliotheca Magna Perennisque10.

W 2005 roku Biblioteka Publiczna obchodziła jubileusz 60-lecia swojej działalności. Decyzją Rady Miasta (Uchwała nr 45/XXXII/2005 z dnia 21.03.2005) placówka powróciła do starej nazwy – Miejska Biblioteka Publiczna i przyjęła na swojego patrona Zdzisława Arentowicza, literata, wybitnego znawcę historii i tradycji ziemi kujawskiej.

W tym też roku, z okazji Dnia Pracownika i Twórcy Kultury, biblioteka otrzymała Nagrodę Główną Prezydenta Włocławka w dziedzinie Kultury za promowanie książki i czytelnictwa oraz wychowanie kolejnych pokoleń włocławian w tradycji kultury kujawskiej11.

W latach: 2005-2006 Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Arentowicza realizowała kilka projektów w porozumieniu z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dotyczyły one informatyzacji sieci bibliotek oraz poprawy jakości i dostępności usług bibliotecznych.

Dzięki powszechnej informatyzacji MBP, od stycznia 2007 roku wszyscy internauci, poprzez elektroniczny katalog on-line, mogli uzyskać informacje o zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włocławku na stronie: (www.biblioteka.wloclawek.pl).

Od 2008 roku biblioteka realizuje projekt Instytutu Książki pn. Dyskusyjny Klub Książki.

Rok 2009 stał się rokiem przełomowym dla bibliotekarzy i czytelników – wszystkie placówki biblioteczne zostały objęte systemem elektronicznego udostępniania zbiorów. W maju 2009 roku MBP miała zaszczyt być gospodarzem wojewódzkich obchodów Dnia Bibliotekarza i Bibliotek.

Od 2014 roku, dzięki funduszom z budżetu Urzędu Miasta Włocławek, rozpoczęły się remonty kilku filii Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Arentowicza. Na przestrzeni lat: 2014-2018 wyremontowano i wyposażono w nowe regały oraz w nowoczesne meble i sprzęty pięć filii ( w tym jedną z Włocławskiego Budżetu Obywatelskiego).

Od 2018 roku MBP bierze także udział w ogólnopolskiej kampanii społecznej „Mała książka – wielki człowiek” realizowanej przez Instytut Książki w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa.

W maju 2019 roku, w ramach projektu „Kultura w zasięgu 2.0”, została otwarta Pracownia Digitalizacji i tym samym biblioteka wkroczyła w XXI wiek.

W 2020 roku Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku obchodziła jubileusz 75-lecia powstania i 130. rocznicę urodzin patrona.

W tym samym roku rozpoczęła się modernizacja i przebudowa budynku biblioteki przy ulicy Warszawskiej 11/13. W związku z tym, placówka przeniosła się do siedziby tymczasowej przy Placu Staszica 1.

W 2021 r. Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku zajęła drugie miejsce w międzynarodowym konkursie „NPSIG Music Contest 2021” zorganizowanym przez Międzynarodową Federację Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich IFLA. Nagrodzono utwór „Ciąg do książek”.

Przy bibliotece od 2021 r. działa biblioteczny zespół muzyczny THE BIBLIOKERS złożony z pracowników biblioteki i lokalnych muzyków.

15 lipca 2022 r. nastąpiło uroczyste otwarcie zmodernizowanego budynku przy
ul. Warszawskiej 11/13. Podczas uroczystości biblioteka została uhonorowana Medalem Prezydenta Miasta Włocławek oraz Medalem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

22 maja 2023 r. w MBP odbyły się Miejskie Obchody XX. rocznicy śmierci Marii Danilewicz Zielińskiej, Honorowej Obywatelki Włocławka, bibliotekarki, pisarki i krytyka literackiego, połączone z promocją książki jej poświęconej. Publikacja „Moje serce wyrywa się na Wisłę… Maria Danilewicz Zielińska we wspomnieniach i listach” ukazała się dzięki dofinansowaniu Gminy Miasto Włocławek.

W tym samym roku, podczas obchodów Święta Kultury doceniono czytelnicze dokonania bibliotecznego zespołu THE BIBLIOKERS Laurem Prezydenta w kategorii Wydarzenie – przedsięwzięcie za popularyzowanie bibliotek i czytelnictwa śpiewem oraz przekazano podziękowania od Prezydenta Miasta Włocławek dla całego zespołu Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku „za zaangażowanie i niesłabnący entuzjazm w pracę na rzecz włocławskiej kultury”.


1 Brodzikowski Stefan, Biblioteki włocławskie, „Życie Włocławka i Okolicy” 1930, nr 6, s. 10.
2 Morawski Michał, Monografia Włocławka, Włocławek 2003, s. 361.
3 Vademecum czytelnika : wydanie jubileuszowe, oprac. Janina Górniak, Włocławek 2005, s. 3.
4 Tamże, s. 3.
5 Informator : wydano w roku jubileuszowym dwudziestolecia woj. włocławskiego i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, Włocławek 1995, s. 11.
6 Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. Stanisława Kunikowskiego, t. 7, Włocławek 2018, s. 28.
7 Informator … , op. cit., s. 14.
8 Vademecum czytelnika … , op. cit., s. 4.
9 Tamże, s. 4.
10 Tamże, s. [25].
11 Twórcy kultury wyróżnieni, „Gazeta Kujawska” 2005, nr 119, s. 15.