Dziś obchodzimy 100. rocznicę urodzin Teresy Bojarskiej, poetki i powieściopisarki, która nie tylko bawiła się słowem, ale przede wszystkim broniła swojej ojczyzny w trudnych dla Polski czasach.
Teresa Bojarska, z d. Sułowska urodziła się 30 lipca 1923 roku w Zalesiu koło Płocka. Wybuch II wojny światowej zastał ją, gdy była młodą dziewczyną, ale ten czas oznaczał dla niej osobistą próbę przetrwania w okupowanej Polsce. W trakcie nauki w Gimnazjum i Liceum Sióstr Nazaretanek w Warszawie nawiązała kontakt z Armią Krajową. Niedługo później rozpoczęła swoją podziemną działalność jako szyfrantka i przybrała pseudonim konspiracyjny „Dzidzia”. Była wtedy odpowiedzialna za zakodowywanie i odtajnianie informacji, a oprócz tego dowództwo AK oczekiwało od niej rozszyfrowania stenografów. Podczas powstania warszawskiego nosiła kryptonim „Klamerka”. W tamtym okresie wyróżniała się heroizmem i poświęceniem, niezbędnymi do przekazywania ważnych meldunków oraz udzielania pomocy rannym żołnierzom. Po kapitulacji Mokotowa trafiła do niewoli i cudem uniknęła śmierci dzięki decyzji niemieckiego żołnierza, prawdopodobnie z pochodzenia Ślązaka, o nadaniu jej statusu osoby cywilnej.
Po 1945 roku pracowała jako nauczycielka języka polskiego dla dzieci i dorosłych w czasie, gdy znaczna część społeczeństwa zmagała się z analfabetyzmem. Równolegle studiowała w Łodzi i to wtedy poznała swojego przyszłego męża, Zbigniewa Bojarskiego. Para pobrała się w 1950 roku.
Na początku lat 60. wraz ze swoim małżonkiem przeprowadziła się do Włocławka, gdzie uczyła w kilku szkołach podstawowych. To właśnie w okresie włocławskim zaczęła pisać swoje pierwsze poważne publikacje. Wydała kilkanaście książek, których część odnosiła się do historii Kujaw i zasłużonych postaci dla dziejów tego regionu. Najpopularniejszymi dziełami są „Cierniowa mitra” przedstawiająca życie biskupa Michała Kozala oraz „Kontredans kujawski”, opisujący losy pułkownika Stanislao Bechiego w czasie powstania styczniowego na Kujawach. Najbardziej osobistym utworem jest „Codzienność. Sierpień-wrzesień 1944”, będący zapisem wspomnień z czasu powstania warszawskiego. Lubiła również pisać wiersze, przeważnie publikowane w wydaniach zbiorowych. Zaangażowanie Teresy Bojarskiej w działalność historyczną i kulturalną zaowocowało nawiązaniem przez nią współpracy z Włocławskim Towarzystwem Naukowym.
W 1993 roku małżeństwo Bojarskich przeniosło się do Warszawy. Zamieszkali na Grochowie, lecz pisarka szczególnym sentymentem darzyła Mokotów i związane z nim wspomnienia dotyczące powstańczych wydarzeń.
Teresa Bojarska zmarła 30 listopada 2013 roku w Warszawie. Została pochowana w grobie rodzinnym, znajdującym się na tzw. Starych Powązkach.
Po książki Teresy Bojarskiej zapraszamy do biblioteki i naszego księgozbioru regionalnego (http://bitly.pl/G6aNq).
