Odcinek 10

Uwaga! Poważna sprawa!
14 listopada to ważny dzień dla wszystkich ceniących książki – Ogólnopolski Dzień Biblioterapii.

Najpopularniejszą definicją biblioterapii jest definicja przyjęta przez Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotekarzy, według której biblioterapia to „użycie wyselekcjonowanych materiałów czytelniczych jako pomocy terapeutycznej w medycynie i psychiatrii; także poradnictwo w rozwiązywaniu problemów osobistych przez ukierunkowane czytanie” (Magia ogrodów, Irena Borecka, Kraków 2010).

Takie „ukierunkowane czytanie” dostarcza nie tylko przeżyć emocjonalnych, czy estetycznych i jest nie tylko przyjemnością samą w sobie, oderwaniem się od problemów dnia codziennego, ale w całkiem konkretnych i poważnych przypadkach może z powodzeniem pełnić funkcje terapeutyczne, wychowawcze i motywacyjne.

Odpowiednio dobrana literatura jest w stanie pomóc czytelnikowi w odnalezieniu się w nowej, trudnej sytuacji:
– pokaże, że czytelnik nie jest sam ze swoim problemem, że nie jest pierwszym człowiekiem, który z takim problemem się zmaga,
– pozwoli wejrzeć w siebie, umożliwi pogodzenie się z problematyczną sytuacją, zaakceptowanie jej, katharsis,
– wskaże możliwe rozwiązania lub sposoby radzenia sobie w krytycznej sytuacji, doświadczenia innych, pewne wzorce osobowe,
– pomoże zdobyć istotne informacje i wiedzę niezbędną do zrozumienia oraz rozwiązania własnych problemów.

Z tej biblioterapeutycznej okazji katalogerki przypominają dziś sobie i innym o książce „Ciemność widoma : esej o depresji” (Darkness Visible. A Memoir of Madness, 1990) Williama Styrona (1925-2006), amerykańskiego pisarza, autora m.in. „Wyboru Zofii”, głośnej powieści z polskim akcentem, sfilmowanej w 1982 roku przez Alana Pakulę, ze znakomitą rolą Meryl Streep.

W eseju tym, o wybitnie biblioterapeutycznych walorach, opisał Styron w sposób wstrząsający i szczery swoje własne zmagania z głęboką depresją.

Oddajmy głos autorowi:

„Depresja jest zaburzeniem afektywnym, tak tajemniczo bolesnym oraz w tak nieuchwytny sposób objawiającym się jaźni – intelektowi, który pełni funkcję mediatora – że opisanie jej słowami graniczy z niemożliwością. Dlatego jest ona niemal całkowicie nie do pojęcia dla kogoś, kto nigdy sam nie doświadczył jej w ekstremalnym wymiarze, mimo że przygnębienie, czy podły nastrój, w jakie czasem wpadamy i wiążemy je z ogólnymi kłopotami życia codziennego, są tak powszechne, że większości z nas dają niejakie wyobrażenie o depresji w jej skrajnej postaci. Ale w czasie, który tu opisuję, moje problemy psychiczne wykraczały już znacznie poza sferę zwykłych, dobrze mi znanych i dających się kontrolować przejściowych chandr.” (przekład Jerzy Korpanty, Świat Książki, 2012, s. 18)

„(…) Najwyraźniej jednak nie doceniłem tego, dla jak wielu osób temat ów był dotąd tematem tabu, wstydliwą sprawą. Tak żywiołowa reakcja czytelników uświadomiła mi, że mimowolnie przyczyniłem się do otwarcia pewnych drzwi, umożliwiając w ten sposób coś w rodzaju coming outu osobom, które chciały się ujawnić i obwieścić światu, że one również doświadczają opisanych przeze mnie uczuć. Wtedy, jedyny raz w życiu, poczułem, że ingerencja w moją prywatność i publiczne mówienie o osobistych sprawach ma sens i może być pożyteczne dla innych.” (s. 55)

Jeśli macie potrzebę poczytać więcej, to zapraszamy do naszego katalogu i bibliotek:
biblioterapia 
depresja
Styron 

Z bibliotekarskim pozdrowieniem
Dział Gromadzenia i Opracowywania Zbiorów MBP

P.S. Pierwsze polskie wydanie książki ukazało się w 1991 roku pt.: „Dotyk ciemności : kronika obłędu”, w przekładzie Doroty i Tomasza Bogutynów. Tytuł „Darkness Visible” zaczerpnął autor z „Raju utraconego” Miltona, a nawiązuje on do otchłani piekielnej.