Zapraszamy do kolejnej odsłony naszej serii poświęconej przebraniom z zapustów kujawskich. Dziś przedstawimy Wam maszkary związane ze śmiercią.
Przyglądając się osobom wędrującym z kozą, możemy spotkać przebierańca z kukłą na brzuchu, czyli dwoistą postać o nazwie „żywy na umarłym” bądź „zdechlok”. Maszkara symbolizuje triumf życia nad śmiercią, przemianę czasu z zimowego na wiosenny i odrodzenie się przyrody. Występowała ona w okolicach Kruszyna już w latach 50. XX wieku.
Wśród przebierańców zauważymy też stroje postaci nadprzyrodzonych – diabła i śmierci (choć nie w każdej grupie zapustnej), pośredników między światem naszym a pozaziemskim. By wzmocnić efekt odrealnienia tych postaci, zakrywano im twarze. W ten sposób mogły stać się łącznikami pomiędzy naszą rzeczywistością a zaświatami.
Strój diabła dawniej składał się z czarnych obcisłych dresów i szerokiej peleryny w tym samym kolorze. Maszkara na głowie miała rogi i lniane włosy. Jednak współczesne kostiumy bardziej budzą grozę. Unowocześnia się je poprzez różnego rodzaju maski nawiązujące do filmów czy literatury, najczęściej z ukazanymi ostrymi zębami. Postać jest psotna, wchodzi w interakcje z mieszkańcami, goni dzieci.
Maszkara śmierci odziana jest zazwyczaj w kolor biały i musi mieć w dłoni swój atrybut, czyli kosę. Współcześnie zwykle nosi białą pelerynę, co wzbudza skojarzenie z duchami. Na stroju znajdują się malunki przedstawiające czarny bądź czerwony szkielet kościotrupa albo czaszkę (ewentualnie czarny strój z białymi lub czerwonymi wzorami). Podobnie jak diabeł, maszkara ma na twarzy przerażającą maskę.
Spodziewajcie się kolejnych ciekawostek w najbliższym czasie. Serię będziemy kontynuować do końca karnawału. Tymczasem zapraszamy do katalogu i bibliotek po publikacje o zapustach: https://tiny.pl/cz723.
Zdjęcia: KOZA Kruszyn – Grupa Zapustna, niezwykle ważna i jedna z pierwszych kujawskich grup zapustnych. Serdecznie dziękujemy za zgodę na wykorzystanie fotografii w celu popularyzowania regionu i wiedzy o zapustach kujawskich.
Tradycje zapustne na Kujawach
